Gedaan met boekentassen die uitpuilen van handboeken, mappen en notities. In GO! Campus Technisch Atheneum Halle hebben leraren en leerlingen enkel hun laptop bij. ICT-coördinator Bertien Boon vertelt over het ICT-beleid op haar school.
Waarom stapte jullie school over van papier naar digitaal?
Bertien Boon: “We stonden voor een grote investering. Ons computerpark was hopeloos verouderd. Alles vervangen was financieel niet haalbaar. We ontdekten dat we met leasingcontracten de prijs konden drukken. Gedaan met computerklassen, digiborden en onvoorziene kosten. Leraren krijgen een laptop, leerlingen leasen er eentje.”
“We leasen laptops voor een interessante prijs over een periode van 3 jaar. Elke week komt een technicus herstellingen uitvoeren. Onze secretariaatsmedewerkers zijn stand-by als laptopbalie. Ze lenen reservelaptops uit en lossen akkefietjes op. Snel, efficiënt en zo heb ik mijn handen vrij voor het pedagogische luik.”
Van de ene dag op de andere alles omgooien: kan dat wel?
Bertien Boon: "Toen we net startten, lieten we enkel onze eerstejaars een laptop leasen. Hun leraren kregen het schooljaar ervoor al een laptop. Het volgende schooljaar stapten de nieuwe eerstejaars en de vierdejaars in. Zo konden we de financiële risico’s spreiden en stap voor stap de omslag maken.”
Die digitalisering liep samen met de hervorming van jullie eerste graad. Met opzet?
Bertien Boon: “Zeker. Met flexuren en projectwerk zetten we in onze eerste graad in op zelfsturend leren. Elke leerling wordt eigenaar van zijn leerproces. Leraren werken intensief samen, co-teachen en delen expertise. Leerlingen zelfstandig informatie laten opzoeken en verwerken is zoveel eenvoudiger als iedereen een eigen toestel heeft. En loskomen van methodes en handboeken lukt enkel als je onbeperkt toegang hebt tot online informatie.”
Elke leerling least een laptop. Is dat betaalbaar?
Bertien Boon: “Ja, maar dan moet je alle methodes laten vallen. Bij het project dat wij voor ogen hadden, waren handboeken alleen maar hinderlijk. Vergeleken daarmee is de kost van een schoolabonnement op educatieve websites zoals Edumedia peanuts. Een laptop leasen kost 250 euro in het eerste jaar. Het tweede en derde jaar betaal je nog 200 euro. Daarna is je laptop afgeschreven en begin je opnieuw. Voor 50 euro is het oude toestel helemaal van jou. Kopieerkosten hebben we amper. Enkel toetsen zijn nog op papier, maar ook daar willen we vanaf. Zo komen we aan een jaarbudget dat lager ligt dan de prijs van het boekenpakket in veel andere scholen. Om maar te zwijgen van de sluipende kopieerkosten tijdens het schooljaar.”
Een eigen laptop meebrengen mag niet. Waarom?
Bertien Boon: “Efficiëntie. In elk lokaal hangt dezelfde beamer met dezelfde kabels. Elke laptop op school is identiek. Omdat iedereen in the cloud werkt, kan je laptops gewoon uitwisselen. Voor enkele wetenschapsleraren bestelden we een model met meer mogelijkheden. Hun specifieke nood: wetenschappelijke notaties kunnen maken. Een goed pedagogisch argument om je toestel wél aan te passen.”
Wat doe je bij schadegevallen?
Bertien Boon: “De laptops die we leasen, vind je niet in de gewone winkel. De behuizing is extra stevig en je krijgt technische ondersteuning als er wat scheelt. Een extra verzekering hebben we niet. We leren onze leerlingen voorzichtig omgaan met hun toestel. Toch gebeurt het dat iemand zijn laptop laat vallen of het scherm beschadigt. Een gebarsten scherm vervangen komt op maximum 150 euro. Een zure kost voor de ouders, maar we doen er alles aan om het risico te beperken en we communiceren duidelijk.”
Jullie staan bekend als een ‘laptopschool’. Loert het etiket van eliteschool dan niet om de hoek?
Bertien Boon: “We hebben een divers publiek. Gezinnen die het niet breed hebben, behelpen zich vaak met minderwaardige computers of slechte software. En toch verwacht de school dat ze thuis online kunnen. Vandaag hebben onze leerlingen een goed toestel waar ze intensief mee leren werken, thuis en op school. Net voor leerlingen met een minder sterke thuis creëren we meer kansen.”
Maak werk van je ICT-beleid met deze 5 tips
1. Vertrek vanuit de pedagogische noden
Kijk wat leraren en leerlingen nodig hebben om de digitale omslag te maken. Welke software is nuttig? Welke hardware laat die software draaien? Hoe staat het met stroomvoorziening, beamers en lokalen? En welk netwerk moet je daarvoor leggen?
ICT-coördinatoren hebben vaak eerder een technische dan een pedagogische achtergrond. Het gevaar bestaat dat je dan omgekeerd denkt: je weet welke computer qua prijs-kwaliteit de beste is en hoe je een performant netwerk kan leggen. Pas dan komt de klas in beeld. In zulke situaties stuurt de technische ICT’er de pedagogische ICT-coördinator aan, terwijl het andersom moet.
2. Besteed technische taken uit
Veel scholen onderschatten de gigantische technische rompslomp die bij ICT komt kijken. Voor je het weet, is je ICT-coördinator een helpdesk die enkel brandjes blust. Vraag je af of het niet interessanter is om toestellen te leasen of je netwerk te láten beheren. Te duur? Misschien denk je er anders over als je het volledige kostenplaatje bekijkt. Een ICT-coördinator die geen tijd heeft voor het pedagogische beleid is ook een verliespost.
3. Zet in op je leraren
Digiborden, laptops en tablets blijven nutteloze blingbling als leraren hun ‘papieren’ lessen gewoon een digitale verpakking geven. Pas als zij ICT echt inzetten om hun lessen efficiënter en veelzijdiger te maken, leeft je ICT-beleid. Geef je team de kans om bij te leren.
Laat ze eerst zichzelf inschalen: beginner of gevorderde? Bied dan interne nascholingen aan. Toon hoe ICT ze in staat stelt om hun lespraktijk anders aan te pakken. Als ze bijvoorbeeld inzetten op flipping the classroom werken hun leerlingen een pak zelfstandiger en komt er tijd vrij om te remediëren. En maak ze vertrouwd met de technische mogelijkheden, de tools om samen te werken en te communiceren.
4. Ontwikkel een verticale leerlijn
Maak duidelijke afspraken met alle collega’s. Het heeft weinig zin om ICT-vaardigheden geïsoleerd aan te brengen in 1 vak. Waarom een ‘droge’ oefening op Excel in de les informatica als je bij fysica meteen grafieken kan leren maken?
5. Durf springen
Denk goed na over de grote lijnen en begin er dan gewoon aan. Eeuwig twijfelen loont niet. Je kan wel de risico’s spreiden door in fases te werken. Laat je beleid meegroeien met een generatie leerlingen.Zo spreid je de investeringen en groeit de digitale omslag mee met de leerlingen en met het team.
Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse. Klasse is een multimediaal magazine over en voor onderwijs.