Het afstandsonderwijs ontketende in veel scholen een digitale revolutie. Door Digisprong krijgt de school meer middelen voor ICT en de ICT-coördinator een sterker statuut. Maar ook nieuwe taken en uitdagingen. 3 ICT-coördinatoren geven tips vanuit hun veranderende rol.
Jeroen Vinck, ICT-coördinator bij scholengemeenschap Brussel-Noord (BruNo)
“Met 1 digitaal actieplan voor de hele scholengemeenschap hou je het helder”
Durf springen
“Dat ICT-materiaal na een aantal jaar veroudert, verlaagt de drempel om radicaal te vernieuwen. Toen we in 2017 nieuwe computers voor de school moesten aankopen, kozen we voor Chromebooks. Ze zijn klein, licht en met hun touchscreen zelfs gebruiksvriendelijk voor kleuters. Je kan ze inzetten voor hoekenwerk en kinderen QR-codes van schoolfilmpjes laten scannen. En je hebt geen vast computerlokaal meer nodig: leraren reserveren de Chromebooks en nemen ze mee naar de klas.”
“Die omschakeling was wel een uitdaging voor leraren. Maar als ICT’er bij de scholengemeenschap kon ik een gelijkaardig actieplan opstellen voor de 5 scholen. Na een paar ‘crashcourses’ gingen de meeste leraren en leerlingen er vlot mee aan de slag. Leraren ontdekken zelf nieuwe apps. Ik ondersteun nog in de klas: ik geef de leerlingen een login voor het leerplatform en we maken samen een mailadres aan. Na de inloopperiode plukken we nu de vruchten van de digitale ommeslag: ouders schrijven zich digitaal in voor het oudercontact en de directie bevraagt leraren vaker via Google Forms.”
Kom van je eiland
“Een nieuw digibord kiezen doe je niet alleen. Je vraagt enkele offertes aan, vergelijkt de voor- en nadelen van verschillende modellen en legt die voor aan je schoolteam. Wat willen leraren precies doen met het Digibord? Willen ze vanaf hun laptop of pc draadloos projecteren op het digibord, of verkiezen ze een bord met ingebouwde Android of Windowsmodule? Wissel ook uit met scholen in de buurt. Wat gebruiken zij?”
“Koppel vaak terug met je directie, zodat die goede keuzes maakt en investeringen doet. Installeer je bijvoorbeeld nog een softwarepakket op de computers van leraren, of doe je alles in de ‘Cloud’ van Google? In de Facebookgroep voor ICT-coördinatoren of de Whatsappgroep van de Vlaamse ICT-coördinatoren Liga (Vicli) kan je terecht met technische vragen als je ergens op vastloopt.”
Durf begrenzen/hulp zoeken
“Als technisch geschoold IT’er hang ik kabels op voor het glasvezelnetwerk, los ik wifi-problemen op, boor ik gaten in het plafond voor beamers. Ik probeer de schoolwebsite te onderhouden, een jaarkalender te voorzien, Bednet te installeren en te helpen bij de digitale nieuwjaarsbrief. Maar voor 5 scholen groeit dat takenpakket me soms boven het hoofd. Handig als enkele digitaalvaardige leraren hun collega’s eens uit de nood helpen, als die in de knoop zitten met een app. Met een sterk menselijk netwerk kom je verder.”
Bertien Boon, IT-coördinator bij GO! technisch atheneum Halle
“De pedagogische en de technische IT’er kunnen niet zonder elkaar”
Besteed herstellingen uit
“De IT’er die vroeger zelf aan de laptops ging sleutelen, zit nu aan de laptopbalie van de school. Alleen de hersteldiensten van de leveranciers beschikken over certificaten om de gepaste wisselstukken voor elk apparaat te verkrijgen, net zoals bij auto’s. Leerlingen melden hun probleem bij de laptopbalie, die collega registreert een aanvraag tot herstelling bij de leverancier of lost zelf problemen met software op.”
Combineer technische met pedagogische kennis
“Als pedagogisch IT’er werk je het best nauw samen met je technische evenknie. Door de grotere diversiteit in de klas, variëren leraren hun pedagogische werkvormen steeds meer. Leerlingen zitten nu vaker in flexibele ruimtes. De leraar monitort hun vooruitgang ook via online software. Als leerlingen presentaties met elkaar kunnen delen via hun computer, heb je misschien geen Digibord meer nodig. Daarom zijn technische IT’ers die ook les kunnen geven, goud waard: ze hebben inzicht in de lespraktijk en de noden van de leraren. Concreet geeft bij ons 1 collega het vak multimedia in de derde graad bso, een andere is leraar industriële ICT.”
Benoem de voordelen voor zij-instromers
“Veel vacatures moeten worden ingevuld, mensen uit de privésector aantrekken is een uitdaging. Al ligt het salaris misschien lager in het onderwijs, er zijn ook voordelen: IT’ers hebben op school flexibele uren, minder strakke deadlines, kunnen meer ‘out of the box’ denken. Je werkt vaak in een team: op onze school zit het IT-pakket verspreid over 5 halftijdse IT’ers en leraren en 1 voltijdse. De laptopbalie houden we gescheiden van IT-projecten, zoals wifi, netwerken of 3D-printen. En dé kers op de taart: de dankbaarheid van leraren en leerlingen als je hen uit de nood helpt.”
Pieter Kemme, Centrum voor Basiseducatie Ligo, Brusselleer
“Cursisten kunnen een leerdoel ook behalen met een mail of sms’je”
Kijk naar je doelpubliek
“Onze cursisten beschikken vaak niet over een computer, maar 99% van hen heeft wel een gsm. Daarom is ons ICT-beleid helemaal smartphoneproof. Met apps als Bookwidgets of Quizlet kunnen cursisten thuis zelfcorrigerende oefeningen maken en woordenschat inoefenen. Spreek met heel het team af met welke apps je communiceert. Voor opdrachten en links naar filmpjes gebruikt elke leraar Google Classroom op een uniforme manier, voor videochat Google Meet. Voor berichten verkozen we Telegram boven Whatsapp, omdat je in Whatsapp het telefoonnummer van elke deelnemer ziet. Dat kan leiden tot privacyproblemen.”
“Denk ook aan mediawijsheid. 3 leraren volgden een opleiding tot mediacoach. Ze bieden hun collega’s niet louter technische IT-ondersteuning in de les, maar leren veilig wachtwoorden en accounts maken en fake berichtjes herkennen. Heel relevant in deze tijden, ook voor een volwassen publiek.”
Ontwikkel een leerlijn
“We willen dat onze cursisten digitaal zelfredzaam zijn. Daarom stelden we een leerlijn ICT op voor de domeinen Alfa en NT2. Van sms’jes van de school of de VDAB begrijpen tot inloggen op het leerplatform van je kroost. Zo hebben ze meer kansen in het dagelijkse leven en op de arbeidsmarkt.”
Beperk extra planlast voor leraren
“Een goed ICT-beleid creëert niet meer planlast, al percipiëren leraren dit in het begin misschien zo. Leg uit dat ze geen extra ICT-opdrachten in hun les moeten verwerken bovenop het propvolle curriculum, maar dat ze een leerdoel ook kunnen behalen met een mail of sms’je in plaats van een brief. Die werkvormen liggen dichter bij de leefwereld van de cursisten, waardoor de schrijfopdracht misschien zelfs vlotter lukt dan op papier.”
__________________________________________________________________________________________________________________________
Zit je school midden in de Digisprong? Hier vind je een stappenplan dat je kan helpen. Met een digitale zelfscan van je school leg je je beginsituatie vast. Met een goed ICT- beleidsplan zet je snel stappen.
- Sinds 1 september 2021 mogen alle onderwijsniveaus een ICT-coördinator aanstellen en benoemen. Ook profielen zonder pedagogisch diploma zijn welkom. Het loon ligt even hoog als dat van een leraar en een master IT verdient evenveel in het basisonderwijs als in het secundair.
- De Vlaamse ICT-coördinatoren Liga (Vicli) raadt aan om 1 ICT-coördinator per 300 à 500 leerlingen aan te stellen.
- De komende 2 jaar onderzoekt het Departement Onderwijs en Vorming met een extern consultancy bureau hoe scholen die functie het best invullen. Het Departement zal op grond van het onderzoek adviezen formuleren om verder te professionaliseren. In afwachting bouwen ICT-coördinatoren samen met hun school hun functie uit of passen die aan.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse. Klasse is een multimediaal magazine over en voor onderwijs.