Met dit initiatief wil Djapo via een aantal experimenten met visual thinking tools denkonderwijs in het Vlaamse basisonderwijs testen. Denkonderwijs stelt kinderen in staat zelf informatie te verkennen, te onderzoeken en in vraag te stellen.
Via dit initiatief zet Djapo in op een vernieuwende methode in het basisonderwijs. Djapo streeft naar kinderen en jongeren die zelf bewust kunnen kiezen voor een duurzamere samenleving. Visual thinking tools zijn een beloftevolle werkwijze om een mogelijke taalbarrière te overwinnen en alle kinderen, ook de taalzwakkeren, te betrekken. Visual thinking tools ondersteunen zowel leerlingen als leerkrachten en maken denkprocessen concreet en zichtbaar, wat het overzicht en inzicht versterkt.
Onderzoek toont aan dat kinderen en jongeren wakker liggen van wat er in onze wereld gebeurt. Tegelijkertijd voelen ze zich vaak onmachtig hier iets aan te doen. Duurzaamheid is een complex en dynamisch begrip dat nooit volledig gedefinieerd kan worden, er is niet één juist antwoord. Complexe ontwikkelingen zoals de klimaatverandering, de wereldwijde migratie- en vluchtelingenstromen, enz. zijn niet zomaar te vatten in één oplossing of binnen één vak op school. Door kinderen denkvaardigheden zoals systeemdenken, creatief denken en filosoferen bij te brengen binnen Educatie voor Duurzame Ontwikkeling leren ze dat ons handelen hier impact heeft op wat elders in de wereld gebeurt, en andersom.
Onderzoeksfase:
(i) selectie 10 klassen;
(ii) contacten met experts.
Ontwikkel- en testfase:
(i) hertekenen en ontwikkelen van minimum 10 visual thinking tools;
(ii) werksessies met leerkrachten voor input, feedback en gezamenlijke selectie van visual thinking tools;
(iii) elke klas test en ontwikkelt i.s.m. Djapo minimum 2 tools;
(iv) de klassen uploaden fotomateriaal en ervaringen van de tests in een digitale experimenteerruimte en wisselen hierover uit
(v) Djapo verwerkt a.d.h.v de feedback en finaliseert de tools.
Outputfase:
(i) communicatie naar het brede publiek via sociale media en een artikel in ons magazine Punt
(ii) uploaden van lessen op www.wereldlesidee.be
Afrondingsfase:
(i) monitoring en evaluatie;
(ii) opschaling
Intussen is het project bezig met de eerste experimenten:
In de derde kleuterklas van juf Linda De Luchtballon in Tienen luisterden de kleuters naar een verhaal en gingen ze onderzoeken of variabelen meer of minder kunnen worden in de tijd. Kan het bijvoorbeeld dat je soms meer blij of verdrietig bent dan andere keren, soms meer honger hebt, …?
In de klas van juf Linda maakten ze de visual thinking tool ‘de gedragspatroongrafiek’, een eenvoudige lijngrafiek die toelaat om elementen uit een verhaal of een situatie te onderzoeken in de tijd. Het is interessant omdat kleuters zo dieper ingaan op het verhaal en het beter begrijpen, visueel kunnen vaststellen dat bepaalde elementen veranderen doorheen het verhaal, het verhaal opnieuw kunnen vertellen aan de hand van de grafiek en meer betrokken zijn bij met het verhaal.
Zo ontdekten de kleuters van De Luchtballon dat de blijheid van Teo, een personage uit het boek, doorheen het verhaal toe- en afnam: het ene moment was Teo heel blij, dan was hij maar een beetje blij, dan weer boos.
Ze ontdekten hoe de lijn van de grafiek naar boven en naar beneden ging en hoe deze kronkeling iets vertelde over de blijheid van Teo. Telkens vertelden ze er ook bij waarom dit zo was. Wie niet goed ter taal was, zoals bijv. een jongetje dat nog maar sinds enkele maanden in België verblijft, kon verwijzen naar de prenten uit het prentenboek die bij de grafiek hingen.