Zelfsturende teamwerking op maat van de leerling

Het initiatief

We willen een school voor buitengewoon onderwijs zijn die haar leerlingen met socio-emotionele of gedragsproblemen en/of een autismespectrumstoornis op de juiste weg zet naar een passende plaats in onze maatschappij. Om dit te kunnen realiseren passen we de structuur van onze school aan en herschikken we de verantwoordelijkheden. We organiseren onze school rond leerkrachtenteams en nestjes van leerlingen.

In de eerste drie jaren van de onderbouw begeleiden drie teams elk een drietal nestjes van leerlingen van eenzelfde leerjaar. Elk team blijft gekoppeld aan dezelfde groep van leerlingen gedurende de drie leerjaren van de onderbouw. Na drie jaar stappen de leerlingen over naar de bovenbouw, waar ze bij een team van leerkrachten terechtkomen die gespecialiseerd zijn in hun interessegebied (wetenschappen, economie-moderne talen en informatica). Ze blijven onder begeleiding van dit team gedurende de drie volgende schooljaren. Gedurende de zes jaren van hun secundaire schoolopleiding worden de leerlingen dus begeleid door twee vaste teams van leerkrachten, aangevuld met leerkrachten voor de vakken die niet door het team kunnen worden gegeven.

Een team legt het fundament om de talenten van ‘zijn’ leerlingen te ontdekken en hun cognitieve mogelijkheden ten volle te benutten. Door de nauwe band die leerling en leerkracht opbouwen is een betere studieoriëntering mogelijk op basis van talenten. De grote autonomie van een leerkrachtenteam maakt het makkelijker om voor elke leerling passende leertrajecten te voorzien en om zeer doelgericht in te spelen op de noden en behoeften. Bovendien zorgt dit ervoor dat heel wat zaken niet als planlast worden ervaren.

Op een gedreven en creatieve manier gaat elk leerkrachtenteam aan de slag om leerlingen te kwalificeren en te oriënteren op basis van hun talenten, zowel op socio-emotioneel als cognitief vlak.

De vernieuwing

Onze huidige school heeft momenteel nog een erg klassieke structuur. De voornaamste aanpassingen als buitengewoon onderwijs bestaan er momenteel in dat we werken met kleine klasjes en een uitgebreide leerlingenzorg. De goede zaken hiervan willen we behouden, maar we zijn ervan overtuigd dat we met de volgende aanpassingen veel beter tegemoet kunnen komen aan de noden en wensen van onze leerlingen:

• Werken met zelfsturende teams
• Teams met verantwoordelijkheid over de ‘eigen’ leerlingen
• Leerlingen die zich goed voelen opgevangen in nestjes

Waarom en hoe?

De leerlingen van onze school vormen een bijzondere groep jongeren waarvoor geborgenheid en voorspelbaarheid erg belangrijk zijn. Ze komen naar onze school omdat ze in de klassieke schoolomgeving met grote klassen en steeds wisselende leslocaties niet kunnen functioneren. Met onze school komen we tegemoet aan de noden van deze leerlingen. Maar hiervoor is meer nodig dan kleine klassen en een prikkelarme omgeving. We willen hen geborgenheid bieden door in te zetten op een intensieve begeleiding die kansen geeft om te groeien op het vlak van emotionele en sociale vaardigheden.

Het is belangrijk om de leerlingen de juiste keuzes te laten maken. We willen hen bewust maken van hun talenten, de dingen waar ze goed in zijn. En daar zetten we op in, eerder dan hen te dwingen in een keurslijf dat niet past. Het heeft immers geen zin om iemand die geen benen heeft te leren lopen. Hoe hard je ook probeert, het zal nooit lukken. Maar die persoon heeft ongetwijfeld andere dingen waar hij goed in is. En we zijn er om hem of haar in die dingen te ondersteunen en aan te moedigen, een realistisch beeld te geven van hun mogelijkheden en hen hulpmiddelen aan te reiken om met moeilijkheden te leren omgaan.

Resultaten

Concrete resultaten kunnen momenteel nog niet worden voorgelegd.

Het veranderingsproces is in gang gezet en er worden inspanningen gevraagd van het hele schoolteam. Veranderen gaat immers niet vanzelf.

Met een veranderteam tekenen we de lijnen uit en zetten acties op gang in overleg met het volledige schoolteam. Iedereen voelt de nood van verandering aan en schaart zich achter de visie van onze school. We hopen de doelstellingen die we ons gesteld hebben te kunnen realiseren, maar zijn ons ervan bewust dat hiervoor tijd en moeite nodig zijn. Het komende schooljaar gaan we van start met de nieuwe schoolstructuur en zullen we stap voor stap werken naar de voor ons ideale school.

Tips & tricks

We hebben het veranderproces opgestart in januari 2016, en zijn dus op dit moment iets meer dan een jaar bezig. In die tijd hebben we al heel wat lessen kunnen trekken uit de initiatieven die we hebben opgezet. Zaken die volgens ons zeker aandacht verdienen zijn:

• Zorg voor een goed gedragen visie, een visie is niet zomaar een stuk tekst dat door het hele schoolteam wordt ondertekend. Een visie is iets dat door de hele school geademd wordt.
• Organiseer ook plezierige activiteiten omdat hierdoor mensen elkaar op een andere manier leren kennen.
• Laat iedereen actief deelnemen aan het veranderproces, en dwing het niet af van bovenuit.
• Hou met iedereen rekening in overeenstemming met de visie.
• Wees aandachtig voor het feit dat mensen zich uitgesloten voelen.
• De school primeert boven persoonlijke bekommernissen van het personeel.

Materiaal

Scholen slim organiseren. Tom Van Acker en Yves Demaertelaere, 2014

Externe bronnen / partners
Type locatie:

Comments

Je moet ingelogd zijn om te kunnen reageren