Terug naar school

Brigitte Vermeersch, VRT-journaliste en ex-leerkracht secundair onderwijs
Facebook Brigitte Vermeersch

 

Na 30 jaar opnieuw als leerkracht voor de klas: afgelopen schooljaar gaf ik een maand lang Nederlandse les aan 14 anderstalige jongeren, vaak nog maar enkele weken in ons land en het Nederlands nog niet machtig. Het was een leerrijke en boeiende ervaring die me ook emotioneel erg heeft geraakt. De leergierigheid en de veerkracht van deze jongeren ontroerden mij diep.

Het gaf mij ook goesting om weer te gaan lesgeven. Maar hoe zou ik het dan nu willen aanpakken, dertig jaar ervaring rijker? Hoe zou ik mijn jaren in de journalistiek en mijn ervaring met projectwerking en people-management kunnen aanwenden in de school? En hoe zou mijn ideale school er dan uitzien?

Professional die vertrouwen geniet door expertise

Als journalist ben ik erg gehecht aan onafhankelijkheid en de groeiruimte die ik krijg. Die zou ik ook als leerkracht willen. Om samen met collega’s na te denken: wat loopt er goed en wat kan er nog beter?  Hoe kunnen we onze leerlingen nog beter helpen om hun talenten te ontplooien? Een leerkracht is geen “uitvoerder” van leerplannen of andere regels en voorschriften, maar maakt samen met de leerlingen en collega’s elke dag opnieuw (ook letterlijk) de school. Waardeer de leerkracht dus als professional voor zijn kennis en expertise en geef hem vertrouwen daarvoor.

Bredere opdracht met meerdere vakken in één klas

Dertig jaar geleden was ik klastitularis van een klas waar ik ook Latijn en geschiedenis aan gaf, ik zag de leerlingen 11 uren per week. Waarom dit niet systematisch invoeren? Het kan in de eerste graad de overgang van het basis- naar het middelbaar onderwijs verzachten. En als leerkracht met een passie voor talen, zou ik het fantastisch vinden als ik bijvoorbeeld Latijn met Frans en Nederlands zou kunnen combineren. Het zou me de gelegenheid geven om de verbanden tussen de talen bloot te leggen. En het zou me ook de tijd en ruimte geven om meer in de diepte te werken.  

En het belangrijkste: het zou me de mogelijkheid geven om de leerlingen heel goed te leren kennen en van dichtbij hun evolutie en groei op te volgen.

Kennismakings- en evaluatiegesprekken

Wanneer ik op de VRT de voorbije jaren startte met een nieuw project, dan nam ik eerst en vooral de tijd om uitgebreid kennis te maken met mijn nieuwe medewerkers via een eerste kennismakingsgesprek.  

Zo zou ik ook als leerkracht willen starten met mijn nieuwe klas. Een individueel gesprek met elke jongere: wat doe je graag op school en in je vrije tijd? Wat verwacht je van je nieuwe vakken? Wat verwacht je van mij als leerkracht? Zo’n gesprek is een goede start om wederzijds respect en een goede band met je leerling op te bouwen.

Ter opvolging is het belangrijk om op geregelde tijdstippen (om de 4 à 6 weken) opnieuw met elke leerling spreken over hoe het de voorbije weken gegaan is. Wat liep er goed en wat net minder? Het ideale moment om ook feedback op je manier van lesgeven te vragen. Op die manier geef je aan dat je als leerkracht ook nog altijd wil bijleren.

Leren van collega’s

Als leerkracht sta je niet alleen. Dat heb ik in mijn maand lesgeven enorm ervaren: de steun van collega’s en directie als ik het even niet meer wist of het wat moeilijker had. Voorkomen is hier ook beter dan genezen. Op structurele basis samenzitten met vakcollega’s om te horen hoe zij het aanpakken en hiervan te leren of bij hen in de klas te observeren. Maar ook samenwerken met collega’s die andere vakken geven of eens gaan kijken bij een school in het buitenland. Allemaal erg boeiend.  

Nieuwe media

Nieuwe sociale media zijn voor mijn job als journalist een belangrijke nieuwsbron. Tijdens mijn maand in de OKAN-klas heb ik gemerkt dat die ook voor een leraar heel interessant zijn: Twitter en Facebook leidden me naar interessante artikels of initiatieven die me hielpen in de klas. Ook Klasse en Klascement en het onderwijsarchief van VIAA waren bronnen waar ik veel aan had voor de voorbereiding en de aanpak van mijn lessen.

Diversiteit ook bij de leerkrachten

We hebben het vaak over diversiteit bij de leerlingen, maar ook leerkrachten zijn verschillend en hebben andere interesses en talenten. Laat elke leerkracht zijn talenten en passies inzetten in de klas en zo zijn leerlingen aansteken. Vorm een team met zo’n collega en inspireer elkaar. In de OKAN-klas werd ik gekoppeld aan meester Peter, een jonge sportleerkracht. Hij was beter met cijfers en sport, we leerden van elkaar en samen zorgden we voor variatie en afwisseling bij de leerlingen.

Durven

Ik had meer moeten durven, dacht ik na die maand lesgeven. Zo bleek bewegen in de frisse lucht hun aandacht te verscherpen. Dat had ik meer moeten doen, ook al is het als nieuwe leerkracht soms moeilijk om nieuwe dingen uit te proberen en vol te houden. Durf dingen uitproberen, vraag advies aan collega’s. Een gesprek met een andere leerkracht kan je veel tijd besparen op het vlak van lesvoorbereiding.

Sommige leerkrachten die dit lezen, zullen misschien zeggen: “maar dit doen we allemaal al lang!” Anderen zullen me wellicht veel te idealistisch vinden. Leerkracht zijn is een roeping, en eenmaal je gebeten bent, gaat het nooit meer weg. Zelfs als journalist maak ik het liefst duidingsstukjes waarin ik een kwestie helder kan uitleggen. Misschien keer ik ooit permanent terug naar de klas. De goesting is er in elk geval.