Muziek als rode draad

Ruben Luyten - beginnend leerkracht en winnaar Kwinta Bachelor Award
Ruben Luyten

Als beginnend leerkracht komt er veel op je af. Dat is niet alleen mijn gevoel, dat werd me ook verteld door docenten, pedagogen, directeurs én door mijn parallelcollega’s. Die zijn dit jaar mijn geluk geweest. Ik heb drie fantastische parallelcollega’s waar ik alles van mag gebruiken wat ik wil. Ik zeg expliciet “mag gebruiken” omdat zij me ook meteen lieten voelen dat ik gerust mijn eigen ding mocht doen.

Vrijheid is zó belangrijk in het onderwijs. Zeker als pas afgestudeerde. Drie jaar lang krijg je in de opleiding allerhande tools aangereikt om kinderen van perfect onderwijs te voorzien. Heel belangrijk als beginnend leerkracht is dat je daaruit selecteert. Niet elke les hoeft perfect te zijn, niet elke les moet thematisch zijn. Je moet vooral doen waar jij en jouw kinderen zich comfortabel bij voelen. Bij mij is dat bijvoorbeeld bij Wiskunde de handleiding volgen, maar bij MUZO wel mijn eigen ding doen. Dat geeft me rust en zo verdwijnt ook de stress omdat ik mag doen waar ik goed in ben.

Mijn scriptie me hier ook bij geholpen. Ik onderzocht hoe je als leerkracht muziek kan integreren in andere lessen. Muziek heeft een ongelofelijk positief effect op het brein, maar in de lagere school wordt hier heel weinig mee gedaan. Door het te integreren in andere vakken hoef je geen extra tijd vrij te maken, want “geen tijd” was een vaak gebruikt excuus om geen muziek te geven. Bovendien zijn kinderen veel gemotiveerder om te leren wanneer er muziek bij te pas komt. De leerstof blijft ook veel beter hangen.

Bij het schrijven van een scriptie moet je een onderwerp kiezen, iets wat jij zelf graag doet, anders kom je nooit tot een succesvol eindwerk. Bij mij was dat eindwerk heel praktijkgericht, waardoor ik het nu zelf ten volle kan toepassen. Het heeft zijn effect meermaals bewezen en het staat me toe om mijn kinderen te voorzien van onderwijs waar ik zelf achter sta.

In de opleiding leer je hoe perfect onderwijs eruitziet. Het zorgt voor stressvolle voorbereidingen en stageweken. Je krijgt ook nog eens bezoek van stagebegeleiders die jou moeten evalueren en je moet het geluk hebben bij mentoren terecht te komen die bereid zijn hun klas uit handen te geven en jou ontwikkelingskansen te geven.

In je eigen klas vallen al deze stressvolle momenten weg. Je hebt jouw eigen 20 kinderen, er zit geen evaluator meer achteraan en je zet in op wat jij vindt dat belangrijk is. Bij mij is dat: gelukkige kinderen. En wat maakt iedere mens en dus ook elk kind gelukkig? Muziek! Ik integreer muziek daarom in verschillende vakken.

Wanneer de kinderen bijvoorbeeld moeten tellen in het Frans kan je elk kind afgaan met ritmische sprongen van twee (dus: leerling 1: deux - leerling 2: quatre -leerling 3: -six - leerling 4: huit-…) terwijl ze zichzelf begeleiden met bodypercussie. Bij het inoefenen van Franse vocabulaire zeg ik een woord voor en pas als ik schud met mijn schudinstrument mogen de leerlingen mij nazeggen. Dit zorgt voor een heel hoge betrokkenheid, want wie te vroeg spreekt, valt af. Je kan muziek ook gebruiken als ordehandhaver. Bij groepswerk zet ik steevast muziek op en is de regel dat ik de muziek nog wil horen. Zo blijft het relatief rustig in de klas.

Ik focus me dus niet op het leveren van het perfecte onderwijs, maar onderwijs waar kinderen iets van leren én waar ze zich goed voelen.

Muziek is mijn manier om te innoveren in ons huidig onderwijs en ik kreeg er al heel wat positieve reacties op. Niet alleen van de kinderen zelf maar ook van ouders die me zeggen dat ze een ander kind hebben, dat hun kind plots graag naar school gaat,…  Feedback die me bevestigt dat ik de juiste manier te pakken heb.

Mijn parallelcollega’s zijn dé reden waardoor ik kan innoveren en experimenteren met mijn scriptie. Aangezien ik altijd op hun deur mag gaan kloppen voor welke vorm van hulp dan ook (een moeilijke les, een werkblaadje, een correctiesleutel, de cd van Frans, een onduidelijkheid, de tonnen administratie die je niet altijd begrijpt,…) spaart me dat tijd die andere beginnende leerkrachten nodig hebben om zelf alles uit te werken. Die tijd gebruik ik om na te denken hoe ik mijn kinderen kan voorzien van muzikaal onderwijs.

Als pas afgestudeerde heb je doorheen de jaren een visie op onderwijs ontwikkeld. Als je gaat solliciteren, kies dan voor een school die jouw visie wegdraagt, zorg ervoor dat je parallelcollega’s hebt waar je op kan terugvallen indien nodig maar die je ook de vrijheid laten om jezelf te zijn.  Zo kan je experimenteren en innoveren hoe jij zelf wil. Geef jouw concrete visie op het sollicitatiegesprek, directeurs weten dit te appreciëren. Kom je niet overeen, dan is er zeker een andere school waar je wel zal passen. Vind een school die bij jou past en experimenteer met volle teugen!

Lees hier de volledige scriptie van van Ruben: Muzikale integratie in andere lessen en de invloed ervan op kinderen