“Ik ga eerlijk zijn. Het is een sprong in het diepe, maar het leerrendement, het enthousiasme en de motivatie van de leerlingen doen je snel vergeten dat je een risico genomen hebt. Je moet het gewoon doen.”
Ik spreek met een leraar Engels die zijn leerlingen in groepjes laat filmen en monteren met tablets. Volgend schooljaar neemt hij ze mee naar Londen waar ze langere video’s zullen maken. Een vakoverschrijdend project, samen met een paar
collega’s. Best opmerkelijk, want toen hij enkele jaren geleden begon te experimenteren met video in de klas, hoorde hij geregeld in de lerarenkamer: ‘Erg knap dat je dat doet, maar ik kan dat niet.’
Onze wereld verandert aan warpsnelheid door een technologische revolutie en de steeds toenemende globalisering. Vernieuwingen volgen elkaar zo snel op dat we amper kunnen inschatten hoe de wereld er over 10 jaar zal uitzien. Die wereld voelt instabieler en onvoorspelbaarder dan ooit. De uitdagingen zijn indrukwekkend: de klimaatcrisis, kansarmoede, superdiversiteit, vroegtijdige schoolverlaters, vergrijzing, de kloof tussen arm en rijk. We willen dat scholen onze leerlingen voorbereiden om in die wereld hun weg te vinden en zich te ontwikkelen. Maar als de wereld zo snel verandert, kan het onderwijs dan stilstaan?
Veel leraren en scholen vernieuwen vandaag al: ze zetten stappen in adaptief leren, co‑teaching, gepersonaliseerd leren, blended learning, flipped classrooms, zelfsturende leerlingen, e-learning … Anderen vinden dat buzzwords en staan wat weigerachtig tegenover al die vernieuwingsdrang. Meestal niet omdat ze ouderwets
of niet-gemotiveerd zijn, maar omdat ze zich professioneel verantwoordelijk voelen. Ze vragen zich terecht af of het wel zo slecht is wat ze doen, en waarom ze moeten veranderen. ‘Vernieuwen om te vernieuwen slaat toch nergens op?’ Maar het omgekeerde klopt ook, zo leren de voortschrijdende inzichten van de wetenschap: het is niet omdat we iets al jaren doen, dat het ook een garantie is voor efficiënt leren en onderwijzen.
Daarom moet je soms gewoon durven springen, zoals die leraar die zijn leerlingen laat filmen. Experimenten zijn immers altijd geslaagd, want je leert er sowieso altijd iets uit. Er komt geen vernieuwing voort uit angst dat het zal mislukken. Het idee leeft dat je als leraar geen fouten mag maken. Leerlingen die je op de vingers kijken, ouders die mee volgen, de directie en inspectie die loeren vanuit de verte, en de toekomst van de kinderen die in jouw handen ligt. Lesgeven is moeilijk en veeleisend. Maar ook leraren mogen leren van hun fouten, net zoals ze
dat van hun leerlingen verwachten.
Experimenten zijn immers altijd geslaagd, want je leert er sowieso altijd iets uit. Maar ook leraren mogen leren van hun fouten, net zoals ze dat van hun leerlingen verwachten.
Op de redactie van Klasse hebben we daar een nieuw woord voor uitgevonden:‘glunderblunder’. Een blunder waarvan je glundert. Want op fouten maken mag je best fier zijn. Fouten zorgen er immers voor dat je leert en vooruitgang maakt. Ook voor die ene leraar met de video’s is het vallen en opstaan. Maar het project is wel een succes. Bovendien inspireert hij met het vakoverschrijdende videoproject in Londen ook collega’s om tablets uit te proberen. Zo groeide het lerarenteam uit tot een groep onderzoekende professionals. Met de steun van de directeur die zijn leraren een zandbak geeft waarin ze mogen spelen, buiten de lijntjes kleuren en elkaar uitdagen. Maar waarin ze elkaar ook ondersteunen, wetenschappelijk onderzoek aan de eigen klaspraktijk toetsen en samen oplossingen zoeken. In de lerarenkamer hoor je niet langer ‘ik kan dat niet’, maar wel ‘samen kunnen we dat
wel’.
Op 2 maart daagt Klasse-hoofdredacteur Hans Vanderspikken met Vrijdag MagDag scholen en leraren uit om een hele dag tijd nieuwe dingen uit te proberen. Een dag om ruimte te geven aan het experiment. Een dag voor een frisse bries door je school. Een dag waarop je mag glunderblunderen. Want vernieuwing lukt toch alleen als je fouten mag maken? Doe jij ook mee met Vrijdag MagDag op 2 maart? Alle info en tonnen inspiratie op klasse.be/magdag. Niks moet, anders mag!